Mrówki to szalenie ciekawe owady, na dodatek pożyteczne – niszczą szkodniki i dbają o nasze lasy czyszczą je z martwych zwierząt. Nie ma jednak róży bez kolców. Mrówki opiekują się mszycami, które potrafią narobić sporo szkód w naszych ogródkach. Mszyce wydalają rosę miodową (spadź), która zawiera sporo cukru i dlatego mrówkom bardzo smakuje. Mrówki głaszczą mszyce czółkami, aby pobudzić je do wydalania spadzi, podobnie jak my doimy krowy. Przenoszą je na nowe, nie objedzone jeszcze roślinki i chronią przed biedronkami. To nie jedyne niezwykłe umiejętności mrówek, wiele z nich można poznać obserwując te pracowite owady. Nie trzeba w tym celu mieć formikarium (mrówkarium), wystarczy wybrać się na wycieczkę do parku lub lasu .
Mrówki można spotkać praktycznie wszędzie – te malutkie, które znajdziecie na chodnikach miast to hurtnice pospolite. Robotnice są czarne i mierzą około 4mm. Mieszkają pod ziemią, a ich gniazdo można rozpoznać tylko po dziurkach w ziemi, do których wchodzą. Królowa jest ponad dwa razy większa od robotnic i może żyć nawet 20lat. Jedyny raz kiedy wychodzi na powierzchnie to czas rójki. Ma wtedy skrzydła i w locie łączy się z samcem. Po zgromadzeniu wystarczającej ilości nasienia królowa ląduje, odłamuje sobie skrzydła i wykopuje w ziemi kilku centymetrową norkę. Gdy norka jest wystarczająco duża aby mogła się obrócić królowa zakopuje się od środka i składa pierwsze jaja.
Mrówki można spotkać również w zmurszałych pniach drzew – gmachówka drzewotoczna buduje tutaj gniazda. W lesie często można znaleźć duże kopce zbudowane z liści, igliwia i patyczków – to dosyć często mrowiska pospolitej mrówki rudnicy.
Zachęcam, aby na wyprawę wziąć ze sobą lupę, zeszyt i kredki.
Przed wyprawą:
Zastanówcie się co mrówki mogłyby chcieć zjeść? Kawałek ciastka? Chleba? Groch? Owoce? Nie krytykujcie pomysłów dziecka tylko weźcie malutkie próbki różnych pokarmów.
Mrówki znaleźć łatwo – mieszkają w tunelach pod ziemią (czasami przy chodnikach) w zmurszałych pniach drzew oraz w lasach w kopcach. Po znalezieniu mrowiska obserwujemy, najlepiej z lupą:
- gdzie mrówki chodzą?
- którędy wchodzą do mrowiska?
- czy wchodzą na rośliny i co tam robią?
- co robią jak się mijają ?
- czy coś niosą?
- które z wyłożonych przez nas przysmaków przypadły do gustu mrówkom?
- pozmawiajcie o kolorach i wielkości mrówek oraz rzeczy które niosą.
Możecie wykonać w zeszycie rysunki mrówek oraz zanotować co zjadły. Wykonajcie zdjęcia, które potem wkleicie do zeszytu.
Po powrocie z wyprawy
Porozmawiaj z dzieckiem co mu się najbardziej spodobało podczas wyprawy. Co najlepiej zapamiętało? Czy pamiętacie jak wyglądał kopiec? Z przyniesionych ze spaceru skarbów tj. liście, kwiaty, patyki czy kamienie wykonajcie makietę terenu i kopiec. Za mrówki może posłużyć siemię lniane. Przyklejcie je do styropianowej tacki spożywczej za pomocą masy solnej.
