Uhu ha uhu ha nasza zima zła! Nareszcie przyszła i sypnęła śniegiem. Już nie trzeba wyjeżdżać w góry aby go znaleźć. Zapraszamy Was do zabawy śniegiem, która może też się stać ciekawą nauką. Jak zawsze zapraszamy do zadawania dzieciom wielu pytań i zachęcania ich do myślenia.
Trop to odcisk stopy lub łapy pozostawiony przez człowieka lub zwierzę. Ślady można robić w śniegu, błocie, mokrym piasku gorzej wychodzą np. na żwirze. Tropy to informacja dla prawdziwych przyrodników i odkrywców. Dzięki nim można dowiedzieć się gdzie szło zwierzę, jak szybko, jakiej było wielkości, czy miało wszystkie łapy zdrowe. I co najważniejsze wytrawny poszukiwacz wie jakie to było zwierzę i kiedy tędy szło. Trop może być świeży, a zatem pozostawiony niedawno i może być stary, a nawet bardzo stary tak jak skamieniałe odciski łap dinozaurów.
Jeżeli sami chcecie się stać przyrodnikami lub badaczami musicie dowiedzieć się co nieco o śladach.
Kierunek
Przyjrzyjcie się śladom na śniegu. Po czym wiadomo, w którym kierunku szedł człowiek lub zwierzę? Z ludźmi jest prościej, bo łatwo jest nam odróżnić piętę od palców. Jak jednak rozróżnić przód i tył łapy zwierzęcia. Przyjrzyj się poniższym rysunkom. Gdzie jest przód, a gdzie tył? Czy widzisz podobieństwa?
Czy wiesz już, w którym kierunku szło śledzone przez ciebie zwierzę?
Duży czy mały?
Jakiej wielkości są łapy, które obserwujesz? Weź centymetr i zmierz. Czy po wielkości łapy można powiedzieć jakiej wielkości jest zwierzę? Sprawdź to ze swoją rodziną. Narysuj na śniegu linię, a następnie poproś wszystkich członków rodziny, aby odcisnęli swoją stopę w śniegu tak, aby przy linii zaczynała się ich pięta. Kto ma największą stopę? Czy ten kto jest największy czy ten kto jest najmniejszy?
Jak widzisz, im większa osoba tym większa stopa. Dlaczego? Gdyż duże stopy potrzebne są do unoszenia dużego ciała. Więc po wielkości śladu można z dużym prawdopodobieństwem zakładać jakiej wielkości w przybliżeniu będzie zwierzę.
Ciężki czy lekki?
Kiedy już wyszalejecie się na sankach przyjrzyjcie się jakie robią ślady. Pociągnijcie sanki po w miarę grubej pokrywie śniegowej. Odcinek z dzieckiem na sankach i krótki odcinek bez dziecka. Podejdźcie do miejsca, w którym dziecko zsiadło z sanek. Przyjrzyjcie się śladom. Czym się różnią?
Tłumacząc zachęcaj dziecko do używania takich pojęć jak „płytki” i głęboki”. Zastanówcie się co jeszcze może być płytkie lub głębokie. Sprawdźcie jakie macie kieszenie w ubraniach – płytkie czy głębokie? A może wypatrzycie dziury w drodze? Są płytkie czy głębokie?
Kiedy już pojęcia płytki i głęboki są wam znane zastanówcie się dlaczego jeden ślad jest płytszy, a drugi głębszy? Jaki ślad robi ciężka osoba a jaki lekka. Co by się stało gdyby lekka osoba miała dużą ciężką torbę na plecach?
Teraz już wiesz, czy śledzone przez ciebie zwierzę jest lekkie czy ciężkie. Oczywiście już wcześniej mogłeś mieć podejrzenia, gdyż zwierzęta o dużych, masywnych łapach zazwyczaj są cięższe od tych z malutkimi łapkami.
Jak szybko?
Obserwując ślady można nie tylko dowiedzieć się gdzie, ale również jak szybko przemieszczało się zwierzę. Czy obserwujesz powoli idące, a może szybko biegnące stworzenie? Do analizy znów będzie ci potrzebny nie zadeptany śnieg. Przejdź się po nim powoli, potem obok przejdź się szybciej, a ostatni rząd śladów zrób biegnąc. Czym się różnią od siebie?
Ślady powolnego marszu są blisko siebie im szybciej biegniesz tym odległość między odciskami stóp/butów zwiększa się. Same ślady też się różnią. Idąc człowiek stawia najpierw pietę, a potem palce, gdy biegniemy najpierw stawiamy palce. Również zwierzęta inaczej stawiają nogi gdy idą i gdy biegną.
